In het landelijke Schouwen-Duiveland telt de Zeeuwse gemeente zo’n 34.000 inwoners verdeeld over 17 plaatsen. De gemeente werkt bij de aanpak energiearmoede nauw samen met zowel woningcorporatie Zeeuwland als met de energiecoöperatie Zeeuwind.

Stel bewoners in staat om zelf te kiezen

In de bestaande aanpak kunnen mensen een aanvraag doen voor energiecoaching. Dan komt er een energiecoach langs, die installeert een energiedisplay (een losstaande monitor waarop laagdrempelig realtime energieverbruiksgegevens worden weergegeven). Dit vormt de leidraad voor het gesprek van de energiecoach om duidelijk te maken wat het huidige verbruik is en hoe er verder bespaard kan worden. Aan het einde van het gesprek kan de bewoner vervolgens kiezen uit een aantal bespaarmaatregelen t.w.v. 250 euro die vervolgens worden geïnstalleerd door een energie(fix)team. Na afloop van het gesprek mogen de bewoners de display houden om de energiebesparing te kunnen meten, en om grip te krijgen op hun energieverbruik.

“Het is belangrijk om bewoners de gelegenheid te geven zelf te kiezen welke maatregelen zij willen, alleen dan neem je ze mee en kunnen ze zelf er ook echt achter staan. Daarbij is het ook van belang dat de maatregelen daadwerkelijk worden aangebracht, zodat de bewoner daarvoor ontzorgd is”, aldus de wethouder.

“Zo brengt het energieteam radiatorfolie en tochtstrips aan, maar wordt de keuze aangereikt of die via magneten wordt opgehangen of vastgeplakt wordt aan de muur. Zo geef je een besparingsadvies mee met een gevoel van autonomie en keuzevrijheid”, vult Marjan Brandes – Manager bij Zeeuwind - aan.

Smit: “Daarnaast is het van belang dat het gewenste energieverbruik niet wordt opgelegd, maar door de bewoners zelf bepaald wordt. Ik kan me voorstellen dat een display daarin helpt de keuze bij de mensen zelf te laten, om hun gewenste verbruik te bepalen."

Evelein Mesman, Groen & Energiecoach bij Zeeuwland: “De energiedisplay wordt ingezet als extra cadeau waar bewoners erg blij mee zijn, omdat het hen inzicht in hun energieverbruik geeft. Ook voor bewoners die de Nederlandse taal niet beheersen of de energierekening niet begrijpen, geeft het inzicht in hun verbruik, omdat het zo visueel is ingesteld dat de bewoner snapt of dit hoog of laag is.”  

Succesvolle samenwerking energie coöperatie en woningcorporatie

De rollen tussen de drie organisaties zijn hierbij als volgt verdeeld: De woningcorporatie levert het contact met de huurders, de gemeente leidt energiecoaches op, en Zeeuwind vult de capaciteit aan met eigen energiecoaches. Zo zijn ze samen in staat geweest om bij 600 huishoudens langs de deur te gaan met hulpmiddelen, waarbij er 450 geschikt waren voor een energiedisplay. De bekostiging van de maatregelen wordt gefinancierd vanuit de gemeente, waaronder een deel voor de energiecoaching. De overige coachinguren worden vergoed door Zeeuwind zelf.

Mesman: “We voeren in de gezamenlijke aanpak geen inkomenscheck uit omdat er bij mensen een hoop schaamte over kan zijn. In plaats daarvan krijgt iedereen met een slecht energielabel de gelegenheid zich in te schrijven voor een energiecoach bezoek. Het is mooi dat we met drie organisaties ons gezamenlijk hiervoor in kunnen zetten.”

Smit: “Wat veel mensen niet door hebben is dat je ook krap bij kas kan zijn ook al ben je woningeigenaar. In Schouwen-Duiveland is 81% van de inwoners eigenaar van een eigen woning, maar er zijn er veel die er niet warmpjes bij zitten."

Daarnaast deelt Brandes dat zij, als goed draaiende energiecoöperatie, blij zijn ook meer financieel kwetsbare mensen kunnen helpen met energiebesparing: “Door te helpen met de energiearmoede aanpak zijn we als energiecoöperatie eindelijk in staat ook deze mensen mee te laten delen in de baten die er ook zijn van de energietransitie. Want voor deze doelgroep geldt dat zij vaak het geld niet hebben om een aandeel te nemen binnen de energiecoöperatie."

Mesman: “Ik denk dat een deel van het succes dat we ervaren, te danken is aan de manier waarop we de mensen bereiken. Zo dragen flyeren, slim gebruik van social media, en het organiseren van energiemarkten allemaal bij aan een brede aanpak om de regio actief te krijgen."

In 2023 ligt de focus op een proactieve en lokale fix aanpak

Smit: “Wat ik anderen mee zou willen geven is dat je binnen de energiearmoede aanpak niet alles tegelijkertijd moet willen, maar het goed is om aandacht te geven aan de acties die werken. Op dit moment zetten we in op energieklussen per dorp. Om zo buurt voor buurt mee te laten doen en zichtbaar te maken dat er wat gebeurt. Hiermee proberen we te bereiken dat dorpsbewoners elkaar ook aanstoten om aan de slag te gaan. Het scheelt dat onze energiecoaches en die van Zeeuwind goed in contact staan met de bewoners en dat de energiecoaches ook als ambassadeurs functioneren binnen de wijken.

Tot slot evalueren we ook steekproefsgewijs met bewoners of de hulp goed aansluit: Vooralsnog zijn de geluiden die we terug horen positief."

‍

Werk je bij een gemeente, woningcorporatie, of huurdersorganisatie en wil je ook bewoners helpen om met een energiedisplay effectief energie te besparen? Slimmer met je Energie is een non-profitorganisatie die helpt bij de aanschaf en plaatsing van energiedisplays bij huurders. Neem contact op voor meer informatie en / of (gratis) ondersteuning.