Energiedisplays bij Woonwaard: lessen uit twee implementatieroutes

"De energiedisplay is een kansrijke tool, het geeft ineen oogopslag het energieverbruik weer." Dit zegt adviseur duurzaamheid Hans Hoogervorst bij woningcorporatie Woonwaard in de regio Alkmaar. "In ons huurdersmagazine geven we bespaartips, maar dat is alleen maar zenden. Met de energiedisplay geef je huurders een handvat om aan de slag te gaan. Want zeg nou zelf, je loopt niet naar de meterkast om te kijken hoeveel energie je aan het verbruiken bent."

Over Woonwaard en hun ambities

Woonwaard is een woningcorporatie in de regio Alkmaar die duurzaamheid serieus neemt. In 2019 wonnen ze zelfs de Duurzaam Bouwen Award als meest duurzame woningcorporatie. "We willen duurzaamheid versnellen en kennis blijven delen," vertelt Hans. "Verder moeten we ook echt stappen zetten aan de 'zachte' kant van de energietransitie en niet alleen maar focussen op de techniek. We gunnen het de huurders dat de inzet van energiedisplays een vlucht neemt."

Eerste fase: professionele installatie met Sungevity

In de eerste fase van het project 'Slimmer met je Energie 'heeft Woonwaard 500 energiedisplays gratis laten installeren bij huurders."Dit gebeurde grotendeels door medewerkers van Sungevity," legt Hoogervorst uit. "Zij installeerden aanvullend bij zonnepanelen óók de energiedisplay. Dit was een natuurlijk moment om bij de huurder langs te gaan."

Volgens Hans was er veel enthousiasme voor deze aanpak:"Woningcorporaties steken heel veel geld in het verduurzamen van woningen, zoals gevel-, dak- en vloerisolatie, maar ook de installatie van warmtepompen en zonnepanelen. Het is zonde om dan niet ook naar het energiegedrag van de bewoner te kijken. Met zo'n energiedisplay kun je veel bereiken en de kosten zijn 'peanuts' ten opzichte van de investeringskosten in woningverbetering. De energiedisplay dat wij inzetten, kost ongeveer 100 euro. Daarbij komen alleen nog wat kosten voor het trainen van medewerkers. De lage kosten plus de hoge effectiviteit, maakte ons zo enthousiast."

Hans adviseert: "Maak een goed implementatieplan. Voor de installatie van en uitleg over de energiedisplay moet je bij de huurder langsgaan. Daarvoor moeten er logische momenten worden gevonden, zoals bij wisseling van huurder of na renovatie." Naast het aanbieden van de energiedisplay bij de installatie van zonnepanelen, verkende Woonwaard ook andere geschikte momenten. "We hebben bijvoorbeeld een pilot gedaan om tien eengezinswoningen zeer goed te isoleren en all electric te maken met infraroodverwarming. Voor bewoners is het dan leuk en nuttig als ze daarna ook hun energieverbruik zelf goed kunnen monitoren met een energiedisplay."

Tweede fase: zelfinstallatie met Earn-E

Aangemoedigd door de eerste successen besloot Woonwaard het project verder op te schalen. Projectleider Paul Duyn kwam hierbij aan het roer. "Voor de volgende fase wilden we het uitrollen van displays koppelen aan andere momenten, bijvoorbeeld tijdens keukentafelgesprekken bij renovaties. Maar zowel intern als bij onze co-makers zag men op tegen de mogelijke extra tijd die dit zou kosten," vertelt Duyn.

Woonwaard koos daarom voor een andere aanpak: "We zijn op zoek gegaan naar een display-leverancier met een goede helpdesk, die ook goede instructies kon geven, zodat bewoners gemakkelijk zelf een display konden installeren."

Doelgroepselectie en respons

De corporatie benaderde in eerste instantie huurders bij wie eerder de verwarming waterzijdig was ingeregeld. "Zij kregen een aanbod voor een gratis energiedisplay van Earn-E, waarbij ze na 2 jaar eventueel zelf door konden gaan met het abonnement te betalen. Helaas was de respons erg laag," vertelt Duyn.

Woonwaard paste vervolgens de communicatiestrategie aan:"We hebben de brief nog wat duidelijker gemaakt en besloten bewoners aan te schrijven die al eerder zonnepanelen hadden ontvangen. Deze groep bleek veel geïnteresseerder, maar toch waren er bij elkaar nog 700 brieven nodig voor slechts 250 aanmeldingen."

Uitdagingen bij zelfinstallatie

De geïnteresseerde huurders ontvingen een pakket met een dongel en schermpje van Earn-E, inclusief installatie-instructies. "Mensen die dat wilden konden hulp vragen, aanvankelijk van onze partner voor kleine reparaties," legt Duyn uit. "Dan kon er iemand aan de deur komen, maar in de praktijk ging de organisatie hiervan erg moeizaam."

Later konden bewoners terecht bij de helpdesk van Earn-E."Als bewoners contact opnamen, kon de helpdesk op afstand goed helpen, behalve uiteraard als de technische randvoorwaarden ontbraken, zoals bij een te oude slimme meter."

Een voordeel van het Earn-E systeem was dat Woonwaard via een dashboard kon monitoren hoeveel dongels en displays daadwerkelijk werden gebruikt. "Jammer is echter dat het aantal tegenvalt," aldus Duyn."Van de 250 uitgegeven displays werden er slechts ongeveer 100 aangesloten. Van de overige 150 weten we niet of bewoners installatie niet hebben geprobeerd of dat het niet is gelukt zonder dat ze hulp hebben ingeroepen."

De belangrijkste lessen

Na beide fasen kan Woonwaard een duidelijke conclusie trekken. "Ik zou de plaatsing van energiedisplays nooit meer als losstaand project organiseren," stelt Duyn. "De organisatie en communicatie heeft veel tijd gekost en het resultaat van de zelfinstallatie is teleurstellend. Blijkbaar zijn er toch teveel drempels voor bewoners om displays zelf te installeren. Ook de verplichte abonnementsvorm werd niet als aantrekkelijk ervaren."

Het advies van Woonwaard voor andere corporaties is helder:koppel de installatie van energiedisplays aan andere duurzaamheidsprojecten."Bijvoorbeeld in combinatie met de installatie van zonnepanelen of voor of na isolatiewerkzaamheden bij een woning, waarbij ook ruimte is om even uitleg te geven aan de bewoner door de installateur."

De eerste aanpak met professionele installatie door Sungevity bleek effectiever dan de latere zelfinstallatie-methode. De waardevolle ervaring uit beide trajecten heeft Woonwaard een compleet beeldgegeven van wat wel en niet werkt bij het introduceren van energiedisplays bij huurders.

Wilt u meer weten? Woonwaard vertelt u er graag meer over. Neem contact op met h.hoogervorst@woonwaard.nl

‍